Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu, BM üyeliği ve Filistin'e daha fazla hak verilmesi çağrısında bulunan karar tasarısını kabul etti.
Oylama, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun acil oturumu sırasında gerçekleşti. Türkiye'nin yanı sıra 80'e yakın ülkenin ortak sunduğu karar taslağı, 193 üyeli Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda 143 lehte oyla kabul edildi.
Tasarı 25 “çekimser” oyu aldı. Aralarında ABD, Arjantin, Papua Yeni Gine, Çek Cumhuriyeti ve Macaristan'ın da bulunduğu dokuz ülke “hayır” oyu verdi.
“ÜYELİK KRİTERLERİNE UYGUN”
Kararda, “Filistin'in, Birleşmiş Milletler Şartı'nın 4. maddesi uyarınca Birleşmiş Milletler'e üyelik kriterlerini karşıladığı ve bu nedenle Birleşmiş Milletler'e üye olarak kabul edilmesi gerektiği” belirtildi.
Kararda, ABD'ye atıfta bulunularak, 18 Nisan'da tek bir üyenin Filistin'in BM'ye tam üyeliğini veto etmesine tepki gösterildi ve 12 Konsey üyesinin desteği vurgulandı.
BM Güvenlik Konseyi'nin konuyu bu çerçevede “olumlu” olarak değerlendirmesi tavsiye edilirken, BM üyesi ülkelerin çoğunluğunun Filistin'in katılımını desteklediği vurgulandı.
“İSTİSNA VE ÖRNEK OLMAYACAK”
Kararda, Filistin'in Genel Kurul oturumlarına, Birleşmiş Milletler organlarının düzenlediği toplantılara ve Birleşmiş Milletler konferanslarına katılımının sağlanması için bazı hükümlerin kabul edilmesi ve bunun “istisnai olarak ve önceden bir sınır belirlemedim.”
Kararda, Ekonomik ve Sosyal Konsey'e, Filistin'in “Konsey'e üye olmadan” bu kuralları uygulaması çağrısında bulunuldu ve bunun BM sistemindeki diğer BM organları, özel kurum ve kuruluşlar için de geçerli olması çağrısında bulunuldu.
Kararda, Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkı ve devlet kurma hakkına atıf yapılarak, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ne kararın uygulanması için gerekli adımları atması çağrısında bulunuldu.
Kararda, uluslararası topluma 1967'de başlayan İsrail işgalinin gecikmeksizin sona erdirilmesine yönelik çabaların yoğunlaştırılması çağrısında bulunulurken, barışçıl ve kalıcı bir çözüm için uluslararası hukukun ve ilgili Birleşmiş Milletler kararlarının uygulanması gerektiği belirtildi.
“BM GENEL KURUL OYLAMALARINA KATILAMIYORUM”
Karar ekinde Filistin için istenen düzenlemelerden bazıları şöyle sıralanıyor:
“Üye ülkeler arasında alfabetik sıraya göre oturma hakkı, Filistin ve Ortadoğu ile ilgili konular dışındaki oturumlarda raportör olma hakkı, grup adına açıklama yapma hakkı, öneri ve değişiklik teklifinde bulunma hakkı, önerileri oya sunma hakkı, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu komitelerine Filistin delegasyonu üyelerini seçme hakkı, BM “Uluslararası konferans ve toplantılara etkin bir şekilde katılma hakkı”.
Kararın ekinde, “Filistin Devleti, gözlemci üye olarak Genel Kurul oylamalarına katılamaz ve Birleşmiş Milletler organlarına aday gösteremez.” Açıklamaya yer verildi.
TAM YAPIŞMA ANLAMINA GELMEZ
Söz konusu karar, Filistin'e Birleşmiş Milletler'e tam üyelik hakkını garanti etmese de, birçok BM üyesinin desteğini göstermesi açısından önem taşıyor.
“Filistin devleti, gözlemci üye olarak Genel Kurul oylamalarına katılamaz ve Birleşmiş Milletler organlarına kendi ülkesinden aday gösteremez.” Bu ifadenin, kararın Filistin'e tam üyeliği garanti etmediğini göstermek için kullanıldığı düşünülüyor.
Aynı zamanda kararın daha fazla destek alabilmek için “istisnai veya emsal” teşkil etmediği vurgusunun da eklendiği belirtiliyor.
FİLİSTİN'İN ÜYELİK BAŞVURUSU
Filistin, 2011 yılında Birleşmiş Milletler'e tam üye olmak için başvurdu ancak BM Güvenlik Konseyi'nde gerekli desteği alamadı. Filistin, 2012 yılında Birleşmiş Milletler'de “daimi gözlemci statüsü” aldı.
Filistin'in Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Riyad Mansur, 2 Nisan'da yaptığı açıklamada, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e üyelik başvurularının yeniden değerlendirilmesini talep eden bir mektup gönderdi. Guterres ayrıca 3 Nisan'da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne bir mektup yazarak Filistin'in talebinin gündeme alınmasını istedi.
8 Nisan'da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Filistin'in talebini Yeni Üye Kabulü Komitesi'ne iletti. Üyelik konusunda BM Güvenlik Konseyi'ne dönmesi gereken Komite, iki toplantı sonrasında anlaşmaya varılamayacağını duyurdu.
Daha sonra 18 Nisan'da Cezayir, Filistin'in Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne katılımına ilişkin bir karar taslağı sundu. Taslak karar ABD tarafından veto edildi.